در این مطلب سعی داریم به تفاوت های انواع موتور آسانسور گیربکس و گیرلس بپردازیم.
آسانسور گیرلس از اواخر قرن گذشته حدود سال ۱۹۹۸ توسط کمپانی شیندلربه بازار عرضه شد که غالبا مخصوص بازارهای اروپا و آمریکا بود و چندین سال بعد با تعداد اندک به دلیل قیمت بالای آن نسبت به آسانسورهای دیگر و به مرور وارد بازار ایران گردید.
موتورهای الکتریکی آسانسور های کششی با توجه به نوع موتور و سیستم کنترل به دو توع تقسیم می شود.
موتور گیربکس ( Geared traction drives)
گیربکس ماشینی است که برای انتقال توان مکانیکی از یک منبع تولید توان به یک مصرف کننده و هچنین
برآورده ساختن گشتاور و سرعت دورانی مورد نیاز مصرف کننده به کار می رود.
گیربکس درواقع یک واسطه بین منبع توان و مصرف کننده توان می باشد که بین منبع توان و مصرف کننده توان یک انعطاف پذیری بر قرار میکند
انواع موتور های گیربکسی به چند بخش تشکیل می شود
– موتور AC یک سرعته
– موتور AC دو سرعته
– موتور AC با ولتاژ متغیر و فرکانس متغیر
– موتور DC ولتاژ متغیر
موتور گیربکس یا نیروی محرکه به چهار بخش زیر تشکیل می شود.
– موتور الکتریکی
– گیربکس
– فلکه گیربکس
– ترمز الکتریکی
بطور کلی وظیفه گیربکس٬ تبدیل سرعت بالا که توسط موتور به شافت ورودی اعمال شده وبه سرعت پایین که از شافت خروجی به فلکه گیربکسی منتقل می شود .
موتورهای بدون گیربکس Gearless traction drives
• همان طور که از نام ( گیرلس ) پیداست این موتورها فاقد گیربکس می باشند و این مسئله باعث می شود لرزش کابین هنگام حرکت به حداقل برسد و حداقل ۵۰% در مصرف انرژی الکتریکی صرفه جویی نماید.
• گیرلس نسل جدید موتورها می باشد و از لحاظ حرکتی به هیچ عنوان قابل قیاس با موتورهای گیربکس دار نیستند، اما از لحاظ قیمتی دو برابر انها هستند. این موتور ها به دلیل عدم استفاده از روغن، با محیط زیست سازگاری بسیار خوبی دارند.
• ضمنا بدلیل بازدهی بسیار بالا، دارای برگشت پذیر ی بالائی نیز هستند بنابراین با توجه به ماهیت ترمز الکتریکی در این گونه آسانسورها در مرحله ترمز انرژی ناشی از ترمز به جای اتلاف به صورت حرارت، مجدد به شبکه تزریق می شود.
آسانسور های گیرلس به جهت حجم کم دستگاه محرکه، افزایش کارایی، نیاز به فضای محدود و حذف موتورخانه، نصب سریع آسانسور، و به حد اقل رساندن خدمات مربوط به تعمیر و نگهداری، آسانسور بسیار ایده آلی برای ساختمانها و مجتمع های پر ترافیک می باشد.
و لذا سیستم طراحی آن بسیار پیچیده تر از آسانسورهایی است که از گیر بکس مار پیچ دنده ای یا دنده حلزونی استفاده می کند.
موتور الکتریکی گیرلس که شامل یک موتور محرکه٬ فلکه کششی٬ شاسی٬ ترمز مغناطیسی٬آرمیچر جریان مستقیم ٬ بلبرینگ های محافظ٬ و در صورت نیاز فلکه هرز گرد و در حالت های خاص با سیم بکسل بندی دوبل شده است.
به طور کلی موتورهای گیرلس برای آسانسورهای سرعت بالا به طور معمول از ۵/۲ متر بر ثانیه به بالا مورد استفاده قرار می گیرند.
انواع موتورهای گیرلس به چند بخش تشکیل می شود
– موتور AC با آهن ربای دائمی
– موتور AC ولتاژ متغیر و فرکانس متغیر
– موتور DC ولتاژ متغیر
مقایسه گیرلس به گیربکس
موتور گیرلس(GEARLESS)
1 راندمان(Efficiency)حدود۹۸% می باشد
۲ احتیاج به روغن کاری ندارد
۳ موتور داغ نمیکند،بنابراین می توان اطمینان داشت آسانسورحتی در شرایط ترافیکی خیلی زیاد جهت خنک شدن موتور متوقف نمی شود.
۴ دور موتور گیرلس حدود۱۵۰دور در دقیقه می باشد،بنابراین صدای کمتری تولید می کند.
۵ جریان استارت موتور۵۰%بیش از جریان نامی است.
۶ با توجه به ابعاد کوچک موتور گیرلس میتوان آسانسور را حتی به شکل بدون موتور خانه نصب نمود.(M.R.L)
۷ موتور گیرلس نسبت به موتور گیربکس هم توان سبکتر می باشد.
۸ احتیاج به فلایویل ندارد.
موتور گیربکس دار(GEARED)
1 راندمان(Efficiency) حدود ۵۰% می باشد
۲ احتیاج به روغن کاری دارد
۳ موتور داغ می کند،در صورت استفاده بیش از حد سنسور حرارتی داخل موتور عمل کرده آسانسور را از حرکت باز می دار
۴ دور تند موتور درموتور گیر بکس حدود۱۵۰۰دور در دقیقه می باشد،بنا براین صدای بیشتری تولید می کند.
۵ جریان استارت موتور بیش از۴ برابر جریان نامی است.
۶ به علت ابعاد حجیم موتور می بایست در قسمت بالای چاه آسانسور اتاقی به عنوان موتور خانه پیش بینی نمود.
۷ موتور گیربکس نسبت به موتور گیرلس هم توان سنگین تر می باشد.
۸ احتیاج به فلایویل دارد.
۹ گیربکس وجود دارد.